آرامش

جمعی در محضر امام صادق علیه صلوات الله الرازق نشسته بودند. سخن از شیعه و پیروان خاندان رسالت به میان آمد.
امام (علیه السلام) فرمود: پیروان ما در لحظات آخر عمر، چیزهایی را می بینند که چشمها با دیدن آن، روشن می گردد و شاد می شوند.
یکی از حاضران پرسید: چه چیز را می بینند؟ این سؤال را ده بار تکرار کرد و اصرار داشت تا امام به او پاسخ دهد ولی امام صادق (علیه السلام) هر بار در پاسخ او می فرمودند: می بینند..
سرانجام امام (علیه السلام) آن شخص سؤال کننده را صدا زد و فرمود: گویا اصرار داری تا بدانی چه چیز را می بینند؟ عرض کرد: آری. قاطعاً. سپس گریه کرد.
امام (علیه السلام) به حال او رقت کرد و فرمود: آن دو نفر را می بینند! آن شخص با اصرار پرسید: کدام دو نفر را؟
امام (علیه السلام) فرمود: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و علی (علیه السلام) را می بینند. هیچ مؤمنی نیست مگر این که در لحظات آخر عمر، این دو بزرگوار را خواهد دید که آن دو بزرگوار به او بشارت می دهند.
آنگاه فرمود: این مطلب را خداوند در قرآن، بیان کرده است، حاضران پرسیدند: خداوند در کجا و کدام سوره بیان فرموده است؟
امام صادق (علیه السلام) فرمود: در سوره یونس آنجا که می فرماید:
الذین آمنوا و کانوا یتقون لهم البشری فی الحیوه الدنیا و فی الآخره.یونس/ 64 63
همان ها که ایمان آوردند و پرهیزگار بودند در زندگی دنیا و در آخرت شاد و مسرورند.
بشارت دنیا آنان، همان حضور پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و علی (علیه السلام) در لحظات آخر عمر آنهاست که بر بالین آنان حاضر گشته و آنها را شاد و مسرور می سازد.
 منبع 

حکایت های شنیدنی 5/ 164 163 به نقل از

 تفسیر نور الثقلین 2/ 110

تفسیر نمونه 8/ 340

رسول اللَّه صلى الله عليه و آله
من دَخَلَ السّوقَ فَاشتَرى‏ تُحفَةً، فحَمَلَها إلى‏ عِيالِهِ، كانَ كَحامِلِ صَدَقَةٍ إلى‏ قَومٍ مَحاويجَ، و ليَبدَأ بِالإِناثِ قَبلَ الذُّكورِ؛ فَإنَّهُ مَن فَرَّحَ انثى‏ فَكَأنَّما عَتَقَ رَقَبَةً مِن وُلدِ اسماعيلَ، و مَن أقَرَّ بِعَينِ ابنٍ فَكَأنَّما بَكى‏ مِن خَشيَةِ اللَّهِ، وَ مَن بَكى‏ مِن خَشيَةِ اللَّهِ أدخَلَهُ اللَّهُ جَنّاتِ النَّعيمِ. 
  هر كس وارد بازار شود و چيزى بخرد، و آن را براى خانواده‏اش ببرد، مانند كسى است كه صدقه‏اى را براى گروهى نيازمند مى‏برد و بايد پيش از پسران، از دختران آغاز كند؛ چرا كه هر كس دختركى [از فرزندان خود] را شاد كند، گويا برده‏اى از فرزندان اسماعيل را آزاد كرده است و هر كس چشمِ پسرى را روشن كند، گويا از ترس خداوند گريسته است و هر كس از ترس خداوند بگِريد، خداوند، او را وارد بهشت‏هاى پُر نعمت مى‏سازد.
ثواب الأعمال: ص 239 ح 1، الأمالي للصدوق: ص 672 ح 904

پاسخ تفصیلی: خداى متعال در آیه107 سوره«انبیاء» به رحمت عامه وجود پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) اشاره کرده مى فرماید: (ما تو را جز براى رحمت جهانیان نفرستادیم)؛ «وَ ما اَرْسَلْناکَ اِلاّ رَحْمَهً لِلْعالَمِینَ». 

عموم مردم دنیا، اعم از مومن و کافر همه، مرهون رحمت تو هستند؛ چرا که نشر آیینى را بر عهده گرفته اى که سبب نجات همگان است، حال، اگر گروهى از آن استفاده کردند و گروهى نکردند این مربوط به خودشان است و تاثیرى بر عمومى بودن رحمت نمى گذارد. 

این درست به آن مى ماند که: بیمارستان مجهزى براى درمان همه دردها با پزشکان حاذق و انواع داروها تاسیس کنند، و درهاى آن را به روى همه مردم بدون تفاوت بگشایند، آیا این وسیله رحمت براى همه افراد آن اجتماع نیست؟ اما اگر بعضى از بیماران لجوج خودشان از قبول این فیض عام امتناع کنند، تاثیرى بر عمومى بودن آن نخواهد داشت. 

و به تعبیر دیگر، رحمت بودن وجود پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) براى همه جهانیان، جنبه مقتضى و فاعلیت فاعل دارد، و مسلماً فعلیت نتیجه، بستگى به قابلیت قابل نیز دارد. 

تعبیر به عالَمین «جهانیان» آن چنان مفهوم وسیعى دارد که تمام انسان ها را در تمام اعصار و قرون، شامل مى شود و لذا این آیهرا اشاره اى بر خاتمیتپیامبر اسلاممى دانند؛ چرا که وجودش براى همه انسان هاى آینده تا پایان جهان، رحمت و رهبر و پیشوا و مقتدا است، حتى این رحمت، از یک نظر شامل فرشتگان نیز مى شود. 

حدیث جالبى در اینجا نقل شده که این عمومیت را تایید مى کند حدیثاین است، هنگامى که این آیهنازل شد، پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) از «جبرییل» پرسید: «هَلْ اَصْابَکَ مِنْ هذِهِ الرَّحْمَهِ شَىْءٌ»؛ (آیا چیزى از این رحمت عاید تو شد؟)

جبرییل در پاسخ عرض کرد: «نَعَمْ، اِنِّى کُنْتُ اَخْشى عاقِبَهَ الاْ َمْرِ، فَآمَنْتُ بِکَ، لِما اَثْنَى اللّهُ عَلَىَّ بِقَوْلِهِ: ذِى قُوَّه عِنْدَ ذِى الْعَرْشِ مَکِیْنٌ»؛ (من از پایان کار خویش بیمناک بودم، اما به خاطر آیهاى که در قرآن بر تو نازل شد، از وضع خود مطمین شدم آنجا که خداوند مرا با این جمله مدح کرده: «ذِى قُوَّه عِنْدَ ذِى الْعَرْشِ مَکِیْنٌ»؛ (جبرییل نزد خداوند خالق عرش، بلند مقام و بلند مرتبه است)).(1)

به هر حال، در دنیاى امروز که فساد، تباهى، ظلم و بیدادگرى از در و دیوار آن مى بارد، آتش جنگ ها در هر سو شعله ور است، و چنگال زورمندان بیدادگر حلقوم مستضعفان مظلوم را مى فشارد، در دنیایى که جهل، فساد اخلاق، خیانت و ظلم و استبداد و تبعیض هزار گونه نابسامانى آفریده، آرى، در چنین جهانى مفهوم «رَحْمَهً لِلْعالَمِین» بودن پیامبر، از هر زمانى آشکارتر است، چه رحمتى از این بالاتر که برنامه اى آورده که عمل به آن نقطه پایانى است بر همه این ناکامى ها، بدبختى ها و سیه روزى ها، آرى او و دستوراتش، برنامه و اخلاقش، همه رحمت است، رحمتى براى همگان و تداوم این رحمت، سرانجامش حکومت صالحان با ایمانبر تمام معموره زمین، خواهد بود.(2)
 منابع:

(1). «مجمع البیان»، ذیل آیه مورد بحث

(2). گرد آوري از کتاب: تفسیر نمونه، آيت الله العظمي مکارم شيرازي، دار الکتب الإسلامیه، چاپ بیست و پنجم، ج 13، ص 572.