سجده بر کلام علی ع
در نهج البلاغه خطبه ای است که حضرت علی علیه السلام آن را پس از تلاوت سورهی مبارکه تکاثرایراد فرموده اند.ابن ابی الحدید معتزلی در شرح این خطبه می گوید:
این خطبه از آن عمقی عجیب برخوردار است وحاوی الفاظی بلیغ، مشکل و فصیح است که اگر کسی این فصل از نهج البلاغه را بررسی کند خواهد فهمید که آنچه معاویه گفته است که: «علی بلاغت را برای قریش بنیانگذاری کرده» صحیح گفته است. (سپس می گوید):
? اگر تمام فصحای عرب در جایی جمع باشند و این خطبه بر آنان قرائت شود شایسته است همگی بخاک افتاده سجده کنند! همان طور که قرآن سوره هایی دارد و در آن سوره ها آیاتی است که اگر خوانده شود باید سجده کرد علی بن أبی طالب (علیه السلام) هم خطبه هایی دارد که یکی از آنها همین خطبه است اگر آن را برای خردمندان فصیح و بلیغ و کارشناسان فصاحت و بلاغت بخوانند آنان باید سجده کنند!.
? این نکته در حضور درس استاد، علامهی طباطبایی (قدس سره) مطرح شد که چگونه ابن ابی الحدید چنین تعبیر بلندی دارد؟ استاد (رحمه الله) فرمود: ابن ابی الحدید گزاف نگفته زیرا اگر سجده است برای کلام خداست و همان محتوای قرآنی است که به صورت خطبه های علی (علیه السلام) در آمده است، سجده در حقیقت برای کلام خداوند است نه برای کلام مخلوق او.
? ابن ابی الحدید سوگند یاد می کند و می گوید:
أُقسم بِمَن تُقسِم الأُمَم کُلُّها به لَقَد قرأت هذه الخطبة منذ خمسین سَنةٍ إلی الآن أکثر من ألف مرّة ما قرأتها قطّ إلاّ و… :
به آن مبدئی که همهی امتها بدان سوگند یاد می کنند قسم یاد می کنم که من این خطبه را از پنجاه سال پیش تا کنون، بیش از هزار بار خوانده ام و هر بار که می خواندم برایم تازگی داشت و مطلب جدید و موعظه ای تازه در قلبم پدید می آورد.
? { #حکمت_نظری_و_عملی_در_نهج_البلاغه ص50}
_______
? حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی