حفظ خود وخاندان خود ازاتش جهنم
رُوِی عَنْ الصادِقِ عَلَیهِ السَلامُ قالَ:
لَمّا نَزَلَتْ«یااَیهَا الَّذینَ آمَنُوا قُو اَنْفُسَکُمْ و اَهْلیکُمْ نارا[1]» قالَ النّاسُ کَیفَ نَقِی اَنْفُسَنا وَ اَهْلینا قالَ عَلَیهِ السَّلامَ: اِعْمَلوُا الخَیرَ وَ ذَکِّرُوا بِهِ اَهْلیکُمْ وَ اَدِّبُوهُمْ عَلی طاعَةِ اللهِ[2]
ترجمه حدیث: حضرت امام جعفر صادق علیه السلام فرمودند:
هنگامی که این آیه شریفه نازل شد: ای کسانی که ایمان آوردهاید! جانهای خود و خانواده خود را از آتش جهنّم حفظ کنید. مردم پرسیدند: چگونه خود و خاندان خود را از آتش جهنّم حفظ کنیم؟ حضرت علیه السلام در جواب فرمودند: اعمال خیر انجام دهید و خاندان خود را به انجام اعمال خیر سفارش و یادآوری کنید و آنها را به روشها و شیوههای اطاعت الهی مؤدّب و تربیت کنید.
شرح حدیث: حضرت سه مطلب برای حفظ انسان و خانوادهاش از آتش جهنم فرمودند؛ اوّل: خودت به دنبال انجام اعمال خیر رفته و در آن راه کوشش و مبادرت کن. دوّم: نسبت به خاندان خود؛ همسر، فرزند، پدر، مادر، خواهر، برادر، بستگان و… به انجام اعمال خیرسفارش و یادآوری کن.
اوّل خودت اعمال نیکو انجام بده و بعد به خانوادهات سفارش کن. زیرا اگر خود انسان اعمال نیک و خوب انجام ندهد و بخواهد دیگران را به اعمال نیک دعوت کند، نه تنها اثر ندارد بلکه اثر آن معکوس است. سوّم: خودت را به اطاعت از اوامر الهی، انجام واجبات و ترک نواهی و گناه و معصیت مؤدّب و تربیت کن. به گونهای که ملکه شود و بعد به خانوادهات آموزش بده و تربیت کن به گونهای که امر خیر ملکه آنها شده و امور زشت ملکه انسان نشود.
اوّل انسان نسبت به خودش وظیفه دارد و بعد هم نسبت به خاندان خود. او نباید نسبت به آن افراد بیتفاوت باشد، همانطور که اگرخاندان او بر اثر سفارش و تربیت او به اطاعت و نیکوکاری روی آورند خیر آن کار، باقیات الصالحات و برای پدر و مادر است. هرچند که از دنیا رفته باشند. اگر انسان در تربیت صحیح خانواده خود کوتاهی کرده با شد، تا زمانی که آنها گناه و معصیت انجام میدهند اثر شرّ آن گناه به او میرسد هرچند که از دنیا رفته باشند. وای به حال کسی که خانوادهاش را به کار شیطانی ترغیب کرده باشد. دراین جا نقش پدر و مادر در تربیت الهی و انسانی خانواده خود حائز اهمیت است.
ا………………..
[1]سوره تحریم، آیه 6 [2]مستدرک جلد 2 باب 8 روایت 13882 صفحه 200