آداب تَخَلّي در اسلام
دفع ادرار و مدفوع، براساس طبیعت ذاتی بدن بوده و هر بدن مادی، نیاز به آن دارد. میتوان جنبههای دیگری را هم در نظر گرفت که ورای بحث مادی میباشد. از امام باقر(ع) در مورد پديد آمدن مدفوع در انسان و علت آن سؤال شد؟ آنحضرت فرمود: «به خاطر كوچک نمودن انسان بوده تا متوجه شود كسى كه حامل اين چیز خبيث و پست است، تكبر نكند».
به همین جهت آدابی برای تخلی ذکر شده که به تعدادی از آنها اشاره میکنیم:
دعا کردن
۱- امام صادق (ع) فرمودند:
زمانی که وارد میشوی، بگو: «بسم الله اللهم إنی أعوذ بك من الخبيث المخبث الرجس النجس الشيطان الرجيم»
و زمانی که خارج میشوی بگو: “بسم الله الحمد لله الذي عافانی من الخبيث المخبث و أماط عنی الأذى"».
۲- اشکالی ندارد که انسان ذکر خداوند را بگوید حتی در حالت بول کردن. همانا ذکر خداوند نیکو است پس هرگز از ذکر خداوند ملول نشو»
۳- «اگر اذان را شنيدى و در حال تخلى بودى پس مثل آنچه را كه مؤذن مىگويد تو نيز بگو و نيز در اين حال ذكر خداى عزوجل را ترک مكن؛ زيرا ذكر خدا در هر حال پسنديده و خوب مےباشد»
۴- چون يكى از شما بر سر خلاء عطسه زند خدا را در دلش حمد كند.
کراهت صحبت کردن
امام رضا(ع) میفرماید: «رسول خدا(ص) نهى كرده از اينكه كسى در هنگام قضای حاجت جواب كسى را بدهد يا اينكه با كسى صحبت كند و این کراهت تا زمانی است که فارغ شود»
کراهت ایستاده بول کردن
پیامبر(ص) فرمود: «در حالت ايستاده بدون علت بول كردن از رفتارهاى نابجا و غير انسانى است
منابع؛
علل الشرائع، ج ۱، ص ۲۷۵
الکافی ج۳، ص ۱۶
وسائل الشیعة، ج ۱، ص ۳۱۴
عیون اخبار الرضا(ع) ج ۱، ص ۲۴۷
الخصال ج۱ ص۵۴