آرامش

یکی از راه‌های خودشناسی، ذکر و ارتباط دائم با اهل‌بیت(ع) است. هرکسی یاد اهل بیت(ع) و ارتباط با آنان را بیشتر دوست داشته باشد، روح سالم‌تری دارد. علاقه به زیارت حرم‌های اهل بیت(ع)، علامت مؤمن اعلام شده است. این علاقه می‌تواند آنقدر زیاد شود که به دوست داشتن دوستداران ائمۀ هدی(ع) هم برسد.  

استاد_پناهیان 

دیگر از محرّمات و آفت‌های خطرناک زبان، دروغ گفتن است.

دروغ از گناهان بزرگ و کلید گناهان و سرچشمه تمام بدی‌ها و زشتی‌ها است. 

مؤمن با فضیلت هیچ‌گاه زبانش را به این خوی زشت عادت نمی‌دهد، چه آن که دروغ از انسان شخصیّتی کاذب و وارونه می‌سازد و اعتبار او را از بین می‌برد و اعتماد عمومی را سست می‌کند.

ولی چون دروغ کار آسانی است و مایه زیادی نمی‌خواهد، متأسفانه بعضی از مردم به گمان آن که زودتر به مقصد برسند به آن متوسّل می‌شوند و بدین منظور آسمان و ریسمان را به هم می‌بافند و چه بسا در یک روز ده‌ها دروغ می‌گویند و نقطه اوج فاجعه آنجا است که این گونه افراد نسبت به بازتاب‌های منفی و عواقب شوم آن در زندگی فردی و اجتماعی نمی‌اندیشند و دروغ را به حساب زرنگی و زیرکی می‌گذارند و راستگویان را افرادی بی‌عرضه و بی‌سیاست می‌پندارند. 

ولی آن‌ها از این نکته مهم غافلند که دروغ‌پردازی برخلاف فطرت پاک و شخصیت والای انسان است و نمی‌دانند که دروغ، دشمنی و ستیزه جویی با خداوند متعال و برخلاف فلسفه آفرینش پروردگار است، زیرا او جهان را بر اساس صدق و راستی و حقیقت و درستی بنا نهاده است.

قرآن

????وقَالَ رَجُلٌ مُؤْمِنٌ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَكْتُمُ إِيمَانَهُ أَتَقْتُلُونَ رَجُلًا أَنْ يَقُولَ رَبِّيَ اللَّهُ وَقَدْ جَاءَكُمْ بِالْبَيِّنَاتِ مِنْ رَبِّكُمْ وَإِنْ يَكُ كَاذِبًا فَعَلَيْهِ كَذِبُهُ وَإِنْ يَكُ صَادِقًا يُصِبْكُمْ بَعْضُ الَّذِي يَعِدُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ (سوره غافر آیه 28)

مرد مومني از آل فرعون كه ايمان خود را پنهان مي‏داشت گفت، آيا مي‏خواهيد كسي را به قتل برسانيد بخاطر اينكه مي‏گويد پروردگار من الله است در حالي كه دلائل روشني از سوي پروردگارتان آورده، اگر دروغگو باشد دروغش دامن خود او را خواهد گرفت، و اگر راستگو باشد (لااقل) بعضي از عذابهائي را كه وعده مي‏دهد به شما خواهد رسيد، خداوند كسي را كه اسرافكار و بسيار دروغگو است هدايت نمي‏كند. 

منبع : برگرفته از کتاب اخلاق عملی، آیت الله مهدوی کنی، ص 94 و 9

یکی از راه های درک زشتی دروغ و نجات از آن، اندیشه دربارۀ انگیزه‌ها و دلیل دروغ گفتن است.

علت دروغ در احادیث، چند مورد است:

1- احساس ذلّت درونی

یعنی شخص وقتی قابلیت خود را نشناخته و می‌خواهد 

شخصیتی ساختگی، تحویل اطرافیان بدهد، به دروغ متوسل می‌شود.

پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: لا يَكذِبُ الكاذِبُ إلاّ مِن مَهانَةِ نَفسِهِ علَيهِ؛ دروغگو، دروغ نمی‌گوید؛ مگر به خاطر خواری و ذلّت باطنی.

منبع :کنز العمّال، 8231

و به همین دلیل علی(ع) می‌فرماید:

این علّت دروغ: یکی از بدترین دلیل‌هاست.

زیرا فرد دروغگو خیال می‌کند با دروغ می‌توان پوششی برای کمبودها قرار دهد. راه به دست آوردن عزّت، همان راستی، کسب دانش و پاکی است. اصلاً همۀ باید بدانیم خداوند درون هرکس استعداد و سرمایۀ خاصی گذاشته که می‌توان آن را کشف کرد و عزیز شد و نیازی به دروغ نیست.

2- عادت به دروغ

3- ترس

4- علاقه به مال و وابستگی‌ها

5- حسد

6- خشم

منبع :راهکارهای دوری از گناه سلسله مباحث دروغ، نوشته عزیزالله حیدری

1-خواندن آیات و احادیث درباره دروغ 

راستی که وقتی انسان می‌خواند، پیامبرصلی الله علیه وآله فرمود: وقتی مؤمن بدون عذر دروغ می‌گوید، هفتاد هزار فرشته او را لعنت می‌کنند و از قلب او بوی گندی بیرون می‌آید که تا عرش بالا می‌رود و حاملان عرش او را لعنت می‌کنند…(1) آدم دچار نفرت از خودش و دروغ می‌شود.

و در حدیث دیگری آمده است:

اوّلین کسی که دروغ فرد را می‌داند خداست، سپس دو فرشته‌ای که با او هستند، سپس خود کاذب می‌فهمد که در سخنش دروغگوست.(2)

پیامبرصلی الله علیه وآله هشدار داده است که شیطان سرمه و لیسیدن و بوییدنی دارد. سرمه‌اش خواب و بوییدنش خشم و لیسیدنش، همان دروغ است.(3)

2- اندیشه در آثار دروغ 

در کلام حضرت مسیح‌علیه السلام به اصحابش آمده است:

وقتی کسی دروغ را تکرار می‌کند، ارزش و بهایش (نزد خدا و خلق) از بین می‌رود.

3- هم نشینی با راستگویان .

4- تفکّر در انگیزه‌های دروغ بسیار سازنده است‌.

منابع:

1-جامع السعادات، ج 2 ص 322.

2-همان، ص 323.

3-همان، ص 323.

منبع:راهکارهای دوری از گناه سلسله مباحث دروغ، نوشته عزیزالله حیدری