آرامش

در حدیث شریف منزلت دو قرینه مهم وجود دارد که تمامی منازل هارون نسبت به موسی را برای امیرالمؤمنین نسبت به حضرت رسول صلی الله علیه واله وسلم ثابت می کند:

1. کلمۀ منزلت در این حدیث با «ال جنس» آمده است و خاصیّت آن عمومیت می باشد.

2. اگر غیر از نبوت امر دیگری نیز استثنا می بود مقتضای کلام حکیم این است که آن را هم بعد از ادات استثنا بیاورد. 

سؤال این جاست که: منازل هارون نسبت به موسی چه بوده است؟

در آیات قرآن کریم:

واجعل لی وزیرا من اهلی * هارون اخی * اشدد به ازری * و اشرکه فی امری (طه: 29-32)

و قال موسی لاخیه هارون اخلفنی فی قومی و اصلح و لا تتبع سبیل المفسدین (اعراف: 142)

1. مقام وزارت

در آیات قرآن «وزر» به معنای پناه آمده است:

فاذا برق البصر * و خسف القمر * و جمع الشمس والقمر * یقول الانسان یومئذ این المفر * کلا لا وزر (قیامة 7-11)

2. مقام اهل بیت بودن (من اهلی)

حضرت موسی از خداوند طلب وزر و پناه از میان اهل بیت خود می کند: «من اهلی» از اهل من باشد. همانگونه که هارون از اهل بیت موسی بود، امیرالمؤمنین علیه السلام نیز از اهل بیت پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم، یعنی برادر او، داماد او و پسر عم ایشان است.

3. مقام اخوت (هارون اخی)

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم بین اصحاب خود عقد اخوت و برادری بست. پس امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند: ای رسول خدا! بین اصحابتان عقد اخون بستید و بین من و احدی دیگر عقد برادری نبستید. پس حضرت رسول خدا فرمودند: تو برادر من در دنیا و آخریت هستی.

فعل حضرت رسول خدا صلی الله علیه و اله وسلم به امر خداوند می باشد. 

وقتی امیرالمؤمنین علیه السلام برادر رسول خدا می شوند یعنی همانگونه که رسول خدا در تمام صفات حسنه افضل خلق هستند، همانطور امیرالمؤمنین علیه السلام نیز در این مقامات مشارکت دارند. واضح است که چنین کسی مستحق امامت است بلکه جانشینی او متعیّن می باش

4 پشت و پناه بودن (اشدد به ازری)

وقتی موسی دعا می کند و خداوند اجابت می کند،این دلیلی است بر اینکه انجاز وعدۀ رسولش متحقق نمی شود مگر اینکه هارون ظهیر و پشت و پناه او باشد، همینطور در مورد امیرالمؤمنین علیه السلام برای رسول خداست.

❣ 5. مقام شرکت در امر (و اشرکه فی امری)

طبق این فراز از کلام حضرت موسی در مورد هارون، هر چه در مورد حضرت رسول الله صلی الله علیه واله وسلم بتوان تصور نمود؛ امیرالمؤمنین علیه السلام در آن با رسول خدا شریک می باشند.

از طرفی امر پیامبر صلی الله علیه وآله و سلم این است که اولی بالمؤمنین من انفسهم می باشد، پس امیرالمؤمنین علیه السلام هم ولی امر در نظام تشریع و تکوین می باشد.

❣7. مقام خلافت (اخلفنی)

به آیه قرآن که موسی به هارون فرمود:(اخلفنی فی قومی) می توان استناد کرد.

❣۸.  مقام احبیت

و اینکه هارون برای موسی از همه محبوبتر است. وقتی حضرت موسی دعا می کند. نه برای پدر و مادر و نه برای اهل و عیال و… دعا نمی کند بلکه تنها برای حضرت هارون دعا می کند. همچنین است امیرالمؤمنین علیه السلام.

علي (ع) فرمود: تورات و انجيل و زبور و فرقان را خواندم و از هر كتابي كلمه اي را انتخاب كردم،

⚜از تورات؛ هر كس سكوت كرد، (از بلاها و مهلكه ها) نجات يابد. 

⚜و از انجيل: هر كس قانع باشد، سير گردد.

⚜و از زبور (حضرت داود(ع)): هركس شهوات را ترك كند، از آفات در امان خواهد بود، 

⚜و از قرآن :هر كس بر خدا توكل كند، خداوند او را كفايت مي كند.

متن حدیث

قرات التوراه والانجيل والزبور و الفرقان، و اخترت من كل كتاب كلمه، فمن التوراه : من صمت نجا، و من الانجيل: من قنع شبع، و من الزبور: من ترك الشهوات سلم من الافات، و من الفرقان: و من يتوكل علي الله فهو حسبه . 

منبع:مواعظ العدديه، آيت الله مشكيني، ص 221 

 در زمان حکومت عمر بن خطاب گروهی نزد او آمدند و پرسیدند:

« مرد چند بار می‌تواند زنش را طلاق بدهد و باز به او رجوع کند؟»

 عمر گفت:« برخیزید نزد کسی برویم که اصلع ( علی علیه السلام ) است.» 

نزد علی علیه السلام رفتند. 

عمر سؤال آنها را مطرح کرد. 

 امام با انگشت اشاره کرد که دو مرتبه. 

 یکی از افراد گروه با تعجب به عمر گفت:« پناه بر خدا! ما نزد تو آمدیم که امیرالمؤمنین هستی و از تو پرسیدیم. و تو خودت نزد مردی آمدی که حرفی نمی‌زند؛ فقط با اشاره با تو حرف می‌زند و تو حرفش را می‌پذیری!» 

 عمر گفت:« وای بر تو! مگر نمی‌دانی او کیست؟ علی بن ابی طالب است. 

من از پیامبر صلی الله علیه و آله شنیدم که می‌فرمود اگر آسمانها و زمین را در یک کفه ترازو بگذارند و ایمان علی را در کفه دیگر بگذارند، ایمان علی سنگین‌تر است.» 

منبع: بحارالانوار، ج38، ص208، 

امالی ابن الشیخ

اسحاق بن عمّار گويد:

 روزي محضر شريف امام جعفر صادق عليه السلام شرفياب شدم و پيرامون آيات شريفه قرآن: 

ربّ فَأنْظِرْني إلي يَوْمِ يُبْعَثُونَ قالَ فَإنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرينَ إلي يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ  

(سوره حِجر: آيات 36 الى 38)

پروردگارا مرا تا روزي كه برانگيخته خواهند شد مهلت ده فرمود:

 تو از مهلت يافتگاني تا روز و وقت معلوم

سؤال كردم كه آخرين روز مهلت حيات شيطان چه زماني است؟

حضرت فرمود: 

آيا فكر مي كني تا قيامت و صحراي محشر باشد؟!

خير چنين نيست، 

بلكه منظور روز ظهور و قيام قائم آل محمّد صلوات الله عليهم مي باشد; چون امام زمان (عجّ) را ظاهر گردد و قيام كند,

وارد مسجد كوفه خواهد شد و شيطان در مقابل حضرت دو زانو مي نشيند و مي گويد: 

واي از اين روز كه چه روز سختي است.

پس از آن امام زمان عليه السلام او را به قتل مي رساند.

بنابراين مهلت شيطان تا آن روزي خواهد بود كه به دست پُر توان حضرت صاحب الزّمان (عجّ) به هلاكت أبدي خواهد رسيد. 

منبع :تفسير عيّاشي: ج 2, ص 242, ح 14, بحارالا نوار: ج 63, ص 254, ح1