آرامش

✅به شب اول ماه ربیع ‏الاول سال سیزدهم بعثت كه حضرت علی(ع) جای پیامبر اكرم(ص) خوابید، «لیلة المبیت» می‏گویند.

خلاصه آن واقعه از این قرار است كه در سال سیزدهم بعثت سران قریش در یك شورای عمومی تصمیم گرفتند كه ندای توحید را با زندانی كردن پیامبر یا كشتن و یا تبعید او خاموش سازند، چنان‏كه قرآن كریم می‏فرماید:

«وَ اًّذ یَمكُرُ بِكَ الَّذیِنَ كَفَرُوا لِیُثبِتوكَ اَوْ یَقتُلوكَ أَو یُخْرِجُوكَ وَ یَمكُروُنَ وَ یَمكُرُ الله وَ الله خَیرُ المَاكِرینَ[انفال/۳۰] به خاطر بیاور هنگامی را كه كافران نقشه می‏كشیدند كه تو را به زندان بیفكنند یا به قتل برسانند و یا از مكه خارج سازند. آنها چاره می‏ اندیشیدند و نقشه می‏كشیدند، و خداوند هم تدبیر می‏كرد؛ و خدا بهترین چاره جویان و تدبیركنندگان است.»[۱]

سرانجام سران قریش تصمیم گرفتند كه از هر قبیله، فردی انتخاب شود تا افراد منتخب در نیمه شب یك باره بر خانه حضرت هجوم برده، او را قطعه قطعه كنند. بدین طریق هم از تبلیغات او آسوده شوند و هم خون او در میان قبایل عرب پخش شود تا خاندان هاشم نتوانند با آنها به مبارزه برخیزند. فرشته وحی، پیامبر را از نقشه شوم مشركان آگاه ساخت و به آن حضرت دستور داد تا از مكه به عزم مدینه خارج شود. پیامبر اكرم(ص) حضرت علی(ع) را از این نقشه آگاه كرد و به او فرمود: «امشب در خوابگاه من بخواب و رواندازِ سبزِ مرا به خود بپیچ تا آنان تصور كنند كه من هنوز در خانه و در بستر آرمیده ‏ام و مرا تعقیب نكند». آن گاه پیامبر مخفیانه به سمت غار ثور حركت كرد و از خداوند درخواست نمود تا دشمن را از دست‏یابی به او گمراه كند و آنان نتوانند او را پیدا كنند…. .[۲]

در روایات شیعه و اهل سنت آمده است كه علی(ع) این كار را انجام داد و خداوند به خاطر این كار به فرشتگان مباهات نمود و موقعی كه پیامبر به سوی مدینه در حركت بود، این آیه را در شأن حضرت علی(ع) نازل فرمود:

«وَ مِنَ النّاسِ مَن یشری نَفسَهُ ابتِغأَ مَرضاتِ الله و الله رَئوفٌ بالعباد[بقره/۲۰۷] بعضی از مردم - با ایمان همچون علی(ع) به هنگام خفتن در جایگاه پیامبر - جان خود را به خاطر خشنودی خدا می‏فروشند، و خداوند نسبت به بندگان مهربان است.»[۳]

از این رخداد بی‏نظیر می‏توان به نتایج ذیل پی برد: درجه ایثار فوق العاده امام علی(ع)؛ تبعیت محض ایشان نسبت به فرمان الهی و نبوی(ص)؛ عشق و علاقه غیر قابل توصیف آن بزرگوار نسبت به رهبر و مقتدای خود؛ و این نكته كه در مواقعی كه اصل و اساس اسلام در خطر قرار می‏گیرد می‏باید بهترین شخصیت‏ها، حتی وجود مقدس علی بن ابی‏طالب(ع) فدا گردد. نظیر آن را در ماجرای شهادت امام حسین(ع) برای حفظ اسلام می‏توان دید.

پی نوشتها:
[۱] ر.ك: تفسیر قرطبی، ج ۷، ص ۳۹۷، (داراحیأالتراث العربی، بیروت)
[۲].ر.ك: فروغ ولایت، استاد جعفر سبحانی، ص ۵۷-۴۵، بخش دوم از فصل سوم، مؤسسه امام صادق، ۱۳۷۴ش
[۳].ر.ك: احیأالعلوم، الغزالی، ج ۳، ص ۳۷۸، (دارالهادی بیروت)؛ تذكرْ الخواص، ابن الجوزی، ص ۳۵، (مكتبْ النینوی الحدیثه، تهران)؛ شواهد التنزیل، الحاكم الحسكانی، ج ۱، ص ۱۲۳، ش ۴، (مجمع احیأ الثقافْ اسلامیه)؛ الغدیر، علامه امینی، ج ۲، ص ۴۹ - ۴۷، (دارالكتاب العربی، بیروت، ۱۳۹۸ ه’ ق)

هر کس دوست دارد به کشتی نجات سوار شود و به دستگیره محکم چنگ بزند و با ریسمان قوی الهی خود را حفظ کند، باید بعد از من علی را دوست بدارد و دشمنان علی را دشمن خود برگزیند و به ائمّه هدایتگر، که از فرزندان اویند، تأسّی نماید و آنان را امام خود برگزیند، زیرا آنان خلفاء و اوصیاء من، و بعد از من حجّتهای خدا بر خلق بوده و سرور امّت و رهبر متّقین بسوی بهشت هستند، حزب آنان حزب من و حزب من حزب خداست، و حزب دشمنان ایشان حزب شیطان است.

عیون أخبار الرضا علیه السلام، ترجمه، ج۱، ص ۵۹۲

امام_صادق (علیه السلام) می فرمایند :

هيچ غنيمتي مانند غنيمتي كه آدمي از راه كنترل چشم به دست مي آورد نيست، زيرا ديدگان از نگاه به نا محرم فرو بسته نميشود جز آنكه در قلب او عظمت و جلال الهي مشاهده مي شود.

مصباح الشريعة، ص 9

◀️امام صادق- عليه السّلام- فرمود: «هر كس خودپسندى كند، هلاك شود و هر كس رأى و نظر خود را از همه برتر بداند و خودرأيى كند، نابود شود. همانا عيسى بن مريم- عليه السّلام- فرمود: بيماران را مداوا كردم و به اذن خداوند آنان را شفا بخشيدم، كور مادر زاد و پيس را به اذن خداوند شفا دادم و مردگان را به اذن الهى زنده كردم، اما چون درصدد معالجه احمق و نادان برآمدم، نتوانستم او را مداوا كنم. به آن حضرت گفته شد: اى روح اللَّه! احمق كيست؟ فرمود: خودپسند و آنكه از خودش خوشش مى آيد و تمام برترى را از آن خود مى داند نه (براى رقيب و ديگران و) به ضرر خودش و خود را كاملًا حق به جانب مى پندارد و براى ديگرى حقى قائل نيست. اين، همان احمقى است كه هيچ راهى براى مداوايش وجود ندارد.»

منبع: بحارالانوار، ج 69، ص 320، الرواية 35 به نقل ازکتاب سرالاسراء